Zhana Solutions là một startup công nghệ môi trường đến từ Colombia, phát triển giải pháp xử lý nước thải và tái chế mỡ thừa dành riêng cho các bếp công nghiệp. Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn: nước thải chứa dầu mỡ từ nhà hàng, khách sạn và nhà bếp công nghiệp không chỉ gây ô nhiễm hệ thống thoát nước mà còn làm tăng chi phí vận hành cho doanh nghiệp. Nhiều giải pháp hiện tại sử dụng hóa chất, tiêu hao năng lượng và để lại chất thải thứ cấp, khiến chi phí xử lý cao và thiếu bền vững. Zhana lựa chọn một cách tiếp cận khác, vừa sinh học, vừa kinh tế.
Sau một quá trình nghiên cứu và thử nghiệm thực địa, Zhana Solutions đã phát triển công nghệ G-Trap, hệ thống lọc mỡ không sử dụng hóa chất, có thể loại bỏ đến 99% lượng mỡ khỏi nước thải. G-Trap hoạt động như một thiết bị tiền xử lý thông minh, tách và thu gom mỡ thừa trước khi nước thải được đưa vào hệ thống cống hoặc xử lý sâu hơn. Điều đặc biệt là mỡ được thu gom không bị nhiễm tạp chất độc hại, có thể tái chế thành nguyên liệu đầu vào cho sản xuất biodiesel, giúp biến chất thải thành nguồn lực, giảm chi phí xử lý và tạo thêm giá trị kinh tế cho doanh nghiệp. Chính yếu tố này giúp G-Trap khác biệt hoàn toàn với các thiết bị tách mỡ thông thường, vốn chỉ tập trung vào chức năng vệ sinh mà bỏ qua tiềm năng tái chế.
Công nghệ G-Trap được xây dựng dựa trên nền tảng kỹ thuật cơ khí chính xác, cảm biến giám sát dòng chảy và vật liệu dễ tháo lắp để phù hợp với nhiều quy mô nhà bếp. Zhana đã liên tục thử nghiệm và nâng cấp MVP (phiên bản sản phẩm khả thi tối thiểu) thông qua phản hồi thực tế từ các nhà hàng lớn. Nhờ đó, công nghệ không chỉ hoạt động hiệu quả trong điều kiện tiêu chuẩn mà còn đáp ứng được nhu cầu vận hành liên tục, dễ bảo trì và tích hợp vào quy trình bếp công nghiệp.
Tính đến nay, Zhana Solutions đã triển khai giải pháp tại hơn 25 thành phố trên khắp Colombia, hợp tác với nhiều thương hiệu lớn như KFC, Hyatt và Crepes & Waffles. Startup này cũng nhận được tài trợ từ sáng kiến P4G và tham gia các chương trình hỗ trợ quốc tế như Climate Launchpad, nơi họ được cố vấn về mô hình kinh doanh xanh và chiến lược mở rộng ra thị trường quốc tế. Các thành tựu này không chỉ mang lại nguồn lực tài chính mà còn là cơ hội để Zhana hoàn thiện chiến lược nhân rộng mô hình.
Tại Hội nghị Thượng đỉnh P4G Việt Nam 2025, Zhana Solutions đã mang đến một gian trưng bày gây chú ý với mô hình xử lý nước thải tích hợp, giới thiệu quy trình tái chế mỡ thành biodiesel trên nền tảng tiết kiệm năng lượng. Đây cũng là dịp để họ kết nối với các nhà đầu tư, chính phủ và doanh nghiệp từ nhiều quốc gia đang đối mặt với vấn đề chất thải thực phẩm trong đô thị.
Trường hợp của Zhana Solutions là một ví dụ rõ ràng cho khả năng kỹ nghệ hóa một vấn đề môi trường vốn bị xem nhẹ thành một chuỗi giá trị tuần hoàn. Bằng cách tập trung vào một phân khúc hẹp nhưng có nhu cầu rõ ràng, nước thải bếp công nghiệp, họ không chỉ giải quyết bài toán kỹ thuật mà còn mở ra mô hình kinh doanh bền vững. Startup này chứng minh rằng công nghệ không cần phải phức tạp, miễn là có thể cắm rễ vào nhu cầu thực và tạo ra lợi ích đo đếm được cho cả người dùng lẫn môi trường.
Bài học rút ra là: hãy bắt đầu từ một bài toán cụ thể, đầu tư thời gian để hiểu thị trường mục tiêu, và thiết kế công nghệ từ trải nghiệm người dùng đầu cuối. Zhana không đi đường tắt, họ học hỏi từ các mô hình thất bại trước đó, tối ưu hóa từng chi tiết kỹ thuật, và xây dựng lòng tin qua hiệu quả vận hành thực tế. Đối với các nhà sáng lập khởi nghiệp công nghệ bền vững, Zhana là minh chứng cho việc kết hợp giữa R&D nghiêm túc, chiến lược thị trường thông minh và khả năng truyền thông giá trị theo ngôn ngữ của cả nhà đầu tư lẫn đối tác công nghiệp.
