Trong bối cảnh hơn một nửa diện tích đất canh tác tại Colombia đang bị thoái hóa nghiêm trọng bởi xói mòn, sa mạc hóa và nén đất, SaBio – một startup công nghệ sinh học – đã chọn bắt đầu từ nơi căn cơ nhất: đất. Thay vì tìm đến các phương án can thiệp truyền thống như sử dụng phân bón hóa học hoặc cơ giới hóa canh tác, SaBio đưa ra lời giải bền vững hơn bằng cách kết hợp vi sinh vật, dữ liệu nông học và trí tuệ nhân tạo nhằm phục hồi đất và xây dựng nền nông nghiệp chống chịu khí hậu.
Cốt lõi công nghệ của SaBio nằm ở ba trụ chính: chẩn đoán chất lượng đất, phát triển chế phẩm sinh học phù hợp cho từng loại đất cụ thể, và nền tảng tư vấn kỹ thuật tích hợp AI. Trước khi bắt đầu canh tác, nông dân được cung cấp một bản phân tích chi tiết về vi sinh vật và chỉ số sinh học của đất, từ đó nhận được chế phẩm được thiết kế riêng để tái cân bằng hệ sinh thái đất. Sau đó, nền tảng AI của SaBio sẽ đồng hành cùng nông dân trong suốt mùa vụ để cung cấp các chỉ dẫn kỹ thuật, điều chỉnh liều lượng và kịch bản ứng phó trong trường hợp thời tiết biến đổi hoặc cây trồng gặp vấn đề.
Giải pháp của SaBio không chỉ đơn giản là “cải thiện đất” bằng công nghệ sinh học. Điều khiến mô hình này khác biệt là khả năng tích hợp dữ liệu từ nhiều nguồn: vi sinh vật học, nông học, khí tượng và hành vi canh tác, rồi phân tích và đưa ra đề xuất phù hợp theo thời gian thực. Trong khi phần lớn các doanh nghiệp nông nghiệp hiện nay vẫn vận hành dựa trên kinh nghiệm hoặc dữ liệu định kỳ, thì hướng tiếp cận của SaBio giúp giảm thiểu độ trễ thông tin và sai số do con người gây ra. So với các giải pháp canh tác thông minh dựa trên IoT thuần túy, SaBio tập trung vào việc “tái sinh” đất – điều ít được các mô hình nông nghiệp kỹ thuật số chú trọng, nhưng lại là yếu tố gốc rễ của năng suất và độ bền của chuỗi cung ứng nông sản.
Hành trình nghiên cứu và phát triển của SaBio bắt đầu từ nhu cầu thực tiễn của hàng ngàn nông hộ Colombia vốn đang đối mặt với chi phí đầu vào tăng cao và đất ngày càng bạc màu. Nhóm sáng lập bao gồm các nhà vi sinh vật học, kỹ sư nông nghiệp và chuyên gia dữ liệu đã cùng xây dựng phiên bản thử nghiệm đầu tiên (MVP) của sản phẩm vào năm 2021 với một nhóm nông dân tại vùng Cauca. Từ những phản hồi thực địa, SaBio cải tiến công thức chế phẩm sinh học, tối ưu hóa thuật toán AI, và xây dựng nền tảng tư vấn đa ngôn ngữ có thể mở rộng sang các vùng khác tại Mỹ Latin.
Bên cạnh các giải pháp công nghệ, SaBio cũng tích cực kết nối với các đối tác toàn cầu để tìm kiếm mô hình phù hợp với điều kiện khí hậu và tập quán canh tác khác nhau. Tại Hội nghị Thượng đỉnh P4G Việt Nam 2025, SaBio đã có cơ hội trình bày giải pháp phục hồi đất bằng vi sinh và dữ liệu trước cộng đồng quốc tế, đồng thời mở rộng mạng lưới tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Đây cũng là dịp để startup này tiếp cận các nhà đầu tư chiến lược, tìm hiểu các mô hình đổi mới nông nghiệp từ các quốc gia đang phát triển, và chuẩn bị cho lộ trình nhân rộng ra thị trường ngoài Mỹ Latin.
Theo dữ liệu nội bộ của hệ sinh thái khởi nghiệp, SaBio đã nhận được các khoản hỗ trợ kỹ thuật từ chương trình tăng tốc do BID Lab tài trợ, đồng thời nhận được vốn mồi từ quỹ đầu tư tác động Acumen Latin America. Startup cũng lọt vào top 10 giải pháp nông nghiệp bền vững tại cuộc thi AgTech Challenge năm 2024 do TechnoServe tổ chức.
Bằng cách đặt đất làm trung tâm và tái cấu trúc phương pháp canh tác theo hướng dữ liệu hóa và thân thiện môi trường, SaBio đang dần chứng minh rằng công nghệ sinh học không chỉ dành cho phòng thí nghiệm mà hoàn toàn có thể trở thành nền tảng cho một nền nông nghiệp có sức sống lâu dài và bền vững trong kỷ nguyên biến đổi khí hậu.
