Journey of the Senses là một doanh nghiệp xã hội tiên phong tại Việt Nam, nổi bật với mô hình nhà hàng cao cấp vận hành chủ yếu bởi người khiếm thị và khiếm thính. Nhưng đằng sau trải nghiệm ẩm thực độc đáo và câu chuyện nhân văn ấy là một hành trình ứng dụng công nghệ sáng tạo nhằm tái định nghĩa khái niệm “trải nghiệm đa giác quan” trong lĩnh vực dịch vụ nhà hàng, đồng thời góp phần phá bỏ định kiến xã hội về người khuyết tật.
Từ ý tưởng tạo ra không gian ẩm thực nơi giác quan được đánh thức ngoài vị giác, Journey of the Senses đã đầu tư nghiêm túc vào thiết kế trải nghiệm theo hướng R&D chứ không đơn thuần dừng lại ở mặt vận hành. Ở Noir. Dining in the Dark, khách hàng hoàn toàn dùng bữa trong bóng tối – một môi trường đòi hỏi hệ thống ánh sáng, không gian, và quy trình phục vụ được lập trình và kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo an toàn và đồng thời kích hoạt các giác quan khác như thính giác, xúc giác và khứu giác. Mô hình này có thể được coi như một dạng MVP – sản phẩm thử nghiệm cho trải nghiệm ẩm thực phi truyền thống, và đã được điều chỉnh liên tục để đáp ứng tốt hơn nhu cầu khách hàng.
Song song đó, tại Blanc Restaurant, công nghệ không nằm ở thiết bị mà ở việc “lập trình lại” cách giao tiếp: khách hàng được khuyến khích sử dụng ngôn ngữ ký hiệu với đội ngũ nhân viên khiếm thính. Để hiện thực hóa điều này, Journey of the Senses đã phát triển bộ công cụ giao tiếp cơ bản dành cho khách hàng, từ menu minh họa bằng ký hiệu cho đến bảng hướng dẫn tương tác bằng cử chỉ tay, tạo nên một trải nghiệm giao tiếp hoàn toàn mới. Việc chuyển đổi ngôn ngữ không dựa vào máy móc mà dựa vào thiết kế trải nghiệm tương tác là một cách tiếp cận công nghệ theo hướng nhân văn, phù hợp với tinh thần của doanh nghiệp xã hội.
Nếu so với các nhà hàng truyền thống, trải nghiệm tại Journey of the Senses không chỉ độc đáo về mặt cảm xúc mà còn tạo ra giá trị xã hội rõ ràng. Thay vì chỉ sử dụng công nghệ để tăng hiệu suất, startup này dùng công nghệ trải nghiệm (experiential technology) để tạo ra sự đồng cảm và kết nối – một hướng đi khác biệt với các nhà hàng ứng dụng công nghệ tự động, gọi món qua app hay robot phục vụ. Điều này đặt ra một mô hình công nghệ “dịch vụ dựa trên cảm xúc” mà nhiều startup trong lĩnh vực hospitality có thể học hỏi, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường ngày càng chú trọng tới trải nghiệm cá nhân hóa.
Thành công của Journey of the Senses không chỉ đến từ mô hình mà còn từ cách startup này kết nối với hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Năm 2019, doanh nghiệp giành giải Nhì tại cuộc thi TECHFEST Vietnam, sự kiện quốc gia lớn nhất về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Đây là minh chứng cho khả năng thuyết phục của một mô hình tưởng như không thuần công nghệ nhưng lại tạo ra tác động mạnh mẽ trong xã hội. Cùng năm đó, startup đạt doanh thu hơn 1,3 triệu USD và có đến 40% nhân sự là người khuyết tật, cho thấy bài toán kinh doanh và tác động xã hội có thể song hành khi được thiết kế đúng hướng.
Journey of the Senses đã chứng minh rằng công nghệ dịch vụ cũng có thể trở thành đòn bẩy đổi mới, đặc biệt khi kết hợp với yếu tố con người và giá trị xã hội. Với các nhà sáng lập khác, bài học then chốt nằm ở việc xác định rõ vấn đề cần giải quyết – trong trường hợp này là định kiến xã hội và thiếu cơ hội tiếp cận nghề nghiệp cho người khuyết tật – và sử dụng công nghệ như một công cụ để tạo ra sự thay đổi thay vì chỉ tập trung vào tiện ích hoặc doanh thu.
Trong bối cảnh nền kinh tế trải nghiệm đang lên ngôi, Journey of the Senses cho thấy rằng một startup công nghệ có thể được định nghĩa rộng hơn so với các mô hình truyền thống. Bằng việc tạo ra sản phẩm không chỉ mang tính giải pháp mà còn khơi gợi nhận thức và sự đồng cảm, doanh nghiệp đã mở ra một hướng tiếp cận mới cho các startup muốn kết hợp đổi mới sáng tạo với tác động xã hội bền vững.
