Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, áp lực môi trường và nhu cầu đảm bảo an ninh lương thực ngày càng gia tăng, BIKI đã chọn cho mình một hướng đi táo bạo nhưng đầy thực tiễn: tối ưu chuỗi giá trị rau quả bằng công nghệ xanh. Không chạy theo các mô hình canh tác công nghệ cao đắt đỏ hay các giải pháp blockchain phức tạp, BIKI tập trung vào một vấn đề ít được chú ý nhưng mang lại tác động lớn – tổn thất sau thu hoạch. Đây là một điểm nghẽn cố hữu trong hệ thống thực phẩm, nơi một lượng lớn rau củ bị bỏ phí trước khi kịp đến tay người tiêu dùng, gây lãng phí tài nguyên, thất thoát thu nhập cho nông dân và gia tăng phát thải khí nhà kính.
Giải pháp của BIKI không phải là một công nghệ đơn lẻ mà là một hệ sinh thái công nghệ tích hợp, bao gồm quy trình bảo quản sau thu hoạch, cải tiến bao bì và tối ưu vận chuyển. Những công nghệ này không chỉ làm chậm quá trình phân hủy sinh học tự nhiên của rau củ mà còn giúp duy trì chất lượng sản phẩm trong suốt hành trình từ nông trại đến bàn ăn. Cụ thể, BIKI đã phát triển vật liệu bao bì thân thiện môi trường với khả năng điều tiết độ ẩm và khí ethylene – nguyên nhân chính gây chín sớm và hỏng thực phẩm. Kết hợp với đó là hệ thống bảo quản sử dụng năng lượng thấp phù hợp với điều kiện nông thôn, giúp các hộ sản xuất nhỏ có thể ứng dụng mà không phụ thuộc vào hạ tầng công nghiệp hiện đại.
Không giống như các giải pháp truyền thống thường đòi hỏi đầu tư lớn và kỹ năng kỹ thuật cao, mô hình của BIKI được thiết kế theo hướng dễ nhân rộng, phù hợp với các cộng đồng nông nghiệp nhỏ lẻ. Đặc biệt, startup này còn hướng đến nhóm phụ nữ nông thôn dễ bị tổn thương, giúp họ nâng cao năng suất và thu nhập thông qua việc tiếp cận công nghệ một cách đơn giản và bền vững. Đây là một lợi thế cạnh tranh đáng kể của BIKI, không chỉ về mặt thị trường mà còn ở khía cạnh tác động xã hội và môi trường – điều ngày càng được các nhà đầu tư quan tâm trong bối cảnh ESG trở thành tiêu chuẩn toàn cầu.
Từ góc độ công nghệ, bài học từ BIKI là việc đổi mới không nhất thiết phải bắt đầu từ những ý tưởng hoàn toàn mới lạ hay các phát minh “đi trước thời đại”. Ngược lại, việc nhìn nhận lại một vấn đề cũ với góc nhìn hệ thống, kết hợp giữa hiểu biết địa phương và ứng dụng công nghệ phù hợp có thể mang lại hiệu quả lớn hơn nhiều. Chính việc đi sâu vào bài toán thực tế – rau quả hư hỏng sau thu hoạch – đã giúp BIKI tránh được cái bẫy “làm sản phẩm vì công nghệ” mà nhiều startup mắc phải. Bằng cách đặt câu hỏi: công nghệ này giải quyết vấn đề gì, tác động đến ai và làm sao để triển khai trong điều kiện thực tế, BIKI đã tạo ra một MVP hiệu quả ngay từ giai đoạn đầu, rồi liên tục tinh chỉnh dựa trên phản hồi từ cộng đồng người dùng.
Bên cạnh đó, khả năng thích nghi của công nghệ BIKI với các vùng nông nghiệp nhỏ cũng thể hiện tư duy thiết kế lấy người dùng làm trung tâm. Đây là điểm đáng học hỏi với các nhà sáng lập khác: đừng chỉ nghĩ về giải pháp tối ưu trên lý thuyết, hãy đảm bảo rằng người dùng cuối có thể tiếp cận và sử dụng công nghệ một cách hiệu quả trong điều kiện họ đang sống và làm việc. Khả năng “thích ứng địa phương” này không chỉ giúp sản phẩm dễ triển khai mà còn mở ra tiềm năng nhân rộng theo chiều ngang – một yếu tố quan trọng nếu muốn phát triển bền vững ở những thị trường mới nổi như Đông Nam Á hay châu Phi.
BIKI đang từng bước mở rộng quy mô ứng dụng công nghệ của mình, không chỉ để giảm tổn thất thực phẩm mà còn nhằm xây dựng một hệ thống thực phẩm công bằng và kiên cường hơn. Với định hướng đúng đắn, mô hình khả thi và cam kết với các giá trị xã hội, startup này đã chứng minh rằng công nghệ xanh không chỉ là lời hứa của tương lai, mà hoàn toàn có thể trở thành giải pháp thiết thực ngay hôm nay.
